Laravel: 0 dan Pro gacha
1-qism: Laravel Nima Va U Qanday Ishlaydi?
🧾 Kirish
Bugungi kunda veb-ilovalar yaratishda PHP’ning eng kuchli freymvorklaridan biri bu — Laravel. U o‘zining toza sintaksisi, boy ekotizimi va ishlab chiquvchilar uchun qulay muhit taqdim etgani sababli millionlab loyihalarda qo‘llaniladi.
Ushbu maqolada biz Laravel’ning asosiy tuzilmasi va qanday ishlash prinsiplarini ko‘rib chiqamiz.
📌 Laravel nima?
Laravel — bu PHP dasturlash tilida yozilgan, MVC (Model-View-Controller) arxitekturasiga asoslangan ochiq manbali web-framework. Laravel yordamida blog, e-commerce, API, admin panel kabi har qanday web-ilovalarni yaratishingiz mumkin.
❓ Nega aynan Laravel?
-
📦 Boxdan tayyor imkoniyatlar: auth, routing, validation, queue, events, tests
-
🧩 Laravel ekotizimi: Breeze, Jetstream, Nova, Forge, Vapor
-
🔐 Xavfsizlik: CSRF, XSS, SQL injection’ga qarshi himoya
-
🌎 Katta jamoa: StackOverflow, GitHub, YouTube’da minglab tutoriallar
🧠 Laravel arxitekturasi
Laravel MVC modeliga asoslanadi:
| Qism | Vazifasi |
|---|---|
| Model | Ma'lumotlar bilan ishlaydi (bazaga bog'liq) |
| View | Foydalanuvchiga ko‘rinadigan qism (HTML, Blade) |
| Controller | View va Model o‘rtasidagi aloqa uchun logika yoziladi |
📁 Laravel Loyihasi Tuzilmasi
Laravel loyihasini laravel new myapp yoki composer create-project orqali yaratganingizdan so‘ng, quyidagi asosiy papkalar bo‘ladi:
| Papka | Tushuntiruv |
|---|---|
app/ |
Controller, Model, Service’lar |
routes/ |
Web va API marshrutlari (web.php, api.php) |
resources/views/ |
Blade fayllar (HTML) |
public/ |
Brauzerga ochiq fayllar: CSS, JS |
config/ |
Tizim sozlamalari |
⚙️ Birinchi Laravel loyihangiz
Laravelni o‘rnatish (agar Composer o‘rnatilgan bo‘lsa):
composer create-project laravel/laravel myblog
Serverni ishga tushirish:
cd myblog
php artisan serve
Brauzerda http://localhost:8000 oching — Laravel bosh sahifasi tayyor!
🧪 Artisan komandasi
Laravel’da php artisan buyrug‘i juda qulay. Masalan:
php artisan make:controller PostController
php artisan migrate
php artisan route:list
Bu buyruqlar sizga controller, migration, routinglar bilan tez ishlash imkonini beradi.
📝 Kichik topshiriq (CTA)
🧩 Siz ham Laravelni o‘rnatib ko‘rdingizmi? Quyida izoh qoldiring yoki bizning Telegram guruhimizga qo‘shiling: @progzone_community
✅ Xulosa
Laravel — kuchli va kengaytiriladigan web framework. Ushbu maqolada siz Laravel nima ekanligini, arxitekturasi va papkalar tuzilmasi bilan tanishdingiz. Endi esa keyingi maqolada Blade template engine bilan ishlashni o‘rganamiz.
🔗 Keyingi maqola:
2-qism: Blade Template Bilan UI Yaratish – Unda @extends, @section, @include, va component bilan tanishamiz.
