Kod Yozish San’ati: O‘zingizni Boshqalarga Osonroq Tushuntiring
Ko‘pchilik kod yozishni texnik ko‘nikma deb o‘ylaydi — to‘g‘ri sintaksis, ishlaydigan algoritmlar, kompilyator yoki interpreterda xatolik chiqmasligi. Ammo tajribali dasturchilar biladi: yaxshi kod — bu faqat ishlaydigan kod emas, balki tushunarli, o‘qilishi oson va rivojlantiriladigan koddir.
Bugun kod yozishni san’at deb atashimizga sabab bo‘luvchi jihatlarni ko‘rib chiqamiz.
✍️ Kod yozish — ifoda vositasi
Kod — bu kompyuter uchun buyruqlar tili, lekin aslida u boshqa dasturchilar uchun fikr ifodasi hamdir. Yaxshi yozilgan kodni boshqa dasturchi o‘qib, nima bo‘layotganini darhol tushunadi. Noto‘g‘ri nomlangan o‘zgaruvchilar, chalkash strukturalar esa kodingizni sirli labirintga aylantiradi.
Kod faqat kompyuter uchun emas. Undan ham ko‘proq — odamlar uchun yoziladi.
🧠 Yaxshi kod oddiy bo‘ladi
“Kompilyatorni alday olishingiz mumkin, ammo jamoangizdagi boshqa dasturchilarni emas.”
Kodni murakkablashtirish yutuq emas. Oson, tushunarli, strukturaviy kod esa yuqori darajadagi professionallik belgisi.
Yaxshi kod:
-
Oddiy va o‘qilishi oson
-
Nomingizdan tushunarli (
$user,$invoiceTotal— yaxshi;$x,$data— yomon) -
Takrorlanmaydi (DRY printsipi)
-
Izoh talab qilmaydigan darajada tushunarli bo‘lsa — bu a’lo
📚 Kod — bu hujjat ham
Kod o‘z-o‘zidan hujjat bo‘lishi kerak. Har safar izoh yozish o‘rniga, noto‘g‘ri yozilgan kodni to‘g‘ri nomlar va strukturalar bilan tuzatish ko‘proq foyda beradi.
Misol:
// Yomon
$a = 0;
foreach ($b as $c) {
if ($c[0] == 1) {
$a++;
}
}
// Yaxshi
$activeUserCount = 0;
foreach ($users as $user) {
if ($user['is_active']) {
$activeUserCount++;
}
}
